• 150 lat kolei w Babimoście i jej wpływ na rozwój ruchu brackiego w regionie
- Odsłony: 2574
XVI Święto Związku Bractw Strzeleckich Nowa Marchia – Poznań w Babimoście w 1911 r.
26 czerwca 1870 roku został oddany do użytku babimojski dworzec kolejowy i od tego dnia kursowały przez Babimost pociągi do Poznania i do Gubina. W Babimoście nieco zapomniany jubileusz zauważyła Fundacja TRES ze Zbąszynia: facebook.com/KOLEJnaHISTORIE
Babimojski dworzec kolejowy – jedna z najstarszych ilustracji.
Otwarcie linii kolejowej z Poznania do Gubina było dla rozwoju Babimostu, jak i dla całego regionu niezwykle ważnym wydarzeniem historycznym. Linia należała do prywatnej spółki Kolei Marchijsko-Poznańskiej, która połączyła linią kolejową Poznań z Gubinem i Frankfurtem nad Odrą. Rozwidlenie linii wybudowano w Zbąszyniu. Z biegiem czasu, a szczególnie po otwarciu w latach osiemdziesiątych XIX stulecia linii kolejowych ze Zbąszynia do Międzyrzecza (1885) i Wolsztyna (1886), miasto nad Obrą stało się swoistym węzłem kolejowym.
Pamiątka z XIX Święta Śpiewu (Sängerfest) w Międzyrzeczu w 1891 r.
Kolej łączyła mieszkańców i przyczyniła się do rozwoju gospodarki, a także kultury regionu. Liczne w tym czasie istniejące stowarzyszenia, które dotąd istniały we wszystkich miejscowościach naszego regionu, zaczęły się łączyć w zjednoczenia regionalne. Przykładowo chóry, które istniały niemal w każdej miejscowości i było ich kilka w każdym mieście, spotykały się, dzięki połączeniom kolejowym na zlotach i organizowanych tzw. „Świętach Śpiewu”. W lipcu 1891 roku zorganizowano w Międzyrzeczu już XIX Święto Śpiewu Prowincji Poznańskiej, w którym wziął udział także chór z Babimostu.
Nowy Dom Strzelecki w Świebodzinie otwarty w 1890 r.
Pierwsza inicjatywa do zjednoczenia bractw kurkowych naszego regionu wyszła w roku 1888 z szeregów Bractwa Kurkowego w Świebodzinie. Dwa lata później, podczas otwarcia nowego Domu Strzeleckiego w Świebodzinie, zaproszone z tej okazji delegacje bractw strzeleckich regionu umówiły się na spotkanie w tej nowej okazałej siedzibie bractwa świebodzińskiego. Dnia 9 listopada 1890 roku ukonstytuował się w Świebodzinie Związek Bractw Strzeleckich Nowa Marchia – Poznań (Schützenbund Neumark – Posen), założony przez delegatów z bractw kurkowych z Babimostu, Kargowej, Lubrzy, Nowego Tomyśla, Sulechowa, Świebodzina, Trzciela (Nowe Miasto) i Zbąszynia.
Medal z XXII Strzelania Marchijsko-Poznańskiego Związku Strzeleckiego w Poznaniu w 1903 r.
Nowo powstały Związek Bractw Strzeleckich Nowa Marchia – Poznań i drugi Marchijsko-Poznański Związek Strzelecki, działający od roku 1881 w centrum i na zachodzie prowincji poznańskiej, byli poprzednikami dzisiejszego Okręgu Poznańskiego ZKBS RP. Pierwszy Związek liczył w swoich szeregach w roku założenia około 600 braci kurkowych. W następnych latach do tego Związku przystąpiły bractwa z Wolsztyna (1891), Grodziska (1893), Trzciela (Stare Miasto, 1894), Lwówka (1896), Międzyrzecza (1908) i Boruji Kościelnej (1911).
Medal z XVIII (ostatniego) Strzelania Związku w Nowym Tomyślu w 1914 r.
Na zebraniu w dniu 1 lutego 1891 roku przyjęto statut Związku Strzeleckiego i rozpatrzano kandydatury do zorganizowania pierwszego Strzelania Związku, na którym bracia mieliby rywalizować o godność Strzeleckiego Króla Związku. W następnych 24 latach, do roku 1914 takich spotkań bractw kurkowych zorganizowano osiemnaście, a gdyby nie wybuch I wojny światowej, byłoby ich zapewne więcej. Święta Strzeleckie Związku trwały przez dwa dni, a organizowano je zwykle latem, pod koniec lipca lub na początku sierpnia. Bractwo rok wcześniej zgłaszało do zarządu swoją kandydaturę i chęć do zorganizowania Strzelania Związku. W pierwszy dzień Święta Strzeleckiego na zebraniu Związku głosowano między innymi nad przyznaniem organizacji następnego Strzelania.
Dokument powstałego przed 1793 rokiem Domu Strzeleckiego (Schützenhaus) w Zbąszyniu – jeden z pierwszych pruskich dokmentów (Indaganda) miasta.
Pierwsze Strzelanie Związku zorganizowane zostało przez Bractwo Kurkowe w Zbąszyniu i odbyło się od 2 do 3 sierpnia 1891 roku. Wzięło w nim udział około 300 braci kurkowych, a pierwszym Królem Związku został A. Wilczynski ze Zbąszynia. Także drugim rycerzem został zbąszynianin Feliks Trojanowski, a pierwszym rycerzem Paweł Szukała z Babimostu, zamieszkały przy ulicy Kargowskiej 22. Zbąszyńskie bractwo należało do najaktywniejszych bractw Związku, wyprawiając trzy razy Święto Strzeleckie – drugi raz w roku 1900 i kolejny raz w 1908 roku.
Medal z XV Strzelania Związku w Międzyrzeczu w 1910 r.
IX Strzelanie Związku odbyło się w Zbąszyniu w terminie od 5 do 6 sierpnia 1900 roku z udziałem 220 braci kurkowych. W pierwszy dzień festynu po zebraniu Związku przeprowadzono uroczysty pochód przez miasto, w którym brał udział udekorowany wóz czterokonny. W pochodzie bractwom towarzyszyły odświętnie ubrane młode dziewczyny, przebrani heroldowie i pazie. Następnie odbyły się zawody strzeleckie dla braci kurkowych i koncert muzyczny dla innych gości. Królem Związku został F. Rothe ze Zbąszynia. Wieczorem odbył się Bal Królewski.
Pamiątka (odcisk pieczęci) z XVII Strzelania Związku w Kargowej w 1912 r.
Podobny uroczysty przebieg miało XIV Święto Strzeleckie Związku w Zbąszyniu w 1908 roku, w którym wzięła udział rekordowa ilość 368 braci kurkowych. Powitał ich na rynku podczas tradycyjnego pochodu burmistrz Zbąszynia Butz. Królem Związku został zbąszynianin Juliusz Smolibowski, który otrzymał w nagrodę srebrny obraz ścienny, ufundowany przez miasto Zbąszyń. Na walnym zgromadzeniu Związku, które odbyło się pierwszego dnia festynu, na organizatora następnego spotkania, które zaplanowano za dwa lata, tj. w 1910 roku, spośród czterech kandydatów wybrano poprzez głosowanie bractwo z Międzyrzecza.
Medal z VIII Strzelania Związku w Sulechowie w 1899 r.
Do najbardziej aktywnych bractw Związku należały jeszcze bractwa z Kargowej, które trzy razy wyprawiło Strzelanie Związku – w latach 1892, 1902 i 1912 i bractwo z Nowego Tomyśla – w latach 1897, 1904 oraz ostatnie XVIII Strzelanie Związku w roku 1914. Bractwo ze Świebodzina dwa razy wyprawiło Strzelanie Związku – w roku 1898 i 1906. W roku 1895 Związek nie organizował Święta Strzeleckiego, ponieważ w tym roku bractwo świebodzińskie obchodziło 350-lecie istnienia, na które przybyły zaproszone bractwa z całego regionu. Dwa razy Strzelanie Związku wyprawiło bractwo z Sulechowa (1893 i 1899) i bractwo z Wolsztyna (1894 i 1903).
Pamiątka (wydruk przyklejany na widokówki) z XI Strzelania Związku w Wolsztynie w 1903 r.
Jeden raz zorganizowano Święto Strzeleckie Związku w Trzcielu – od 2 do 3 sierpnia 1896 roku. W tym mieście istniały dwa bractwa – Nowomiejskie, powstałe w 1745 roku i Staromiejskie z 1774 roku. W Międzyrzeczu również jeden raz odbyło się Strzelanie Związku – od 7 do 8 sierpnia 1910 roku. Bractwo międzyrzeckie prawdopodobnie dopiero dwa lata wcześniej wstąpiło do Związku Bractw Strzeleckich Nowa Marchia – Poznań.
Udekorowany wóz, odświętnie ubrane młode dziewczyny, heroldowie na koniach, pazie i inni przebierańcy pochodu XVI Strzelania Związku przed ratuszem w Babimoście w dniu 6 sierpnia 1911 r.
Bractwo z Babimostu, mimo że należało do bractw założycielskich, było jednym z mniejszych stowarzyszeń Związku. Jednak od początku traktowało to jako sprawę honoru, żeby chociaż raz gościć u siebie bractwa Związku. Od lat więc bractwo przygotowywało się do realizacji tego planu. Właściciel i gospodarz babimojskiego Domu Strzeleckiego Bernard Waberski wybudował w roku 1901 nowoczesną strzelnicę z czterema stanowiskami strzeleckimi. Bezpieczny kulochwyt obsypany był wysokimi wałami. Na podwórku Domu Strzeleckiego jego gospodarz w 1910 roku wybudował jeszcze dużą salę, na której odbywały się odtąd bale królewskie. Wreszcie w dniach od 6 do 7 sierpnia 1911 roku babimojskie bractwo mogło wyprawić Strzelanie Związku, w którym wzięło udział 229 braci kurkowych. Było to z odstępem największe święto, jakie dotąd i jeszcze przez wiele lat później zorganizowano w Babimoście.
Aleksander Waberski
